EEN GELUKKIGE VERJAARDAG VOOR ONS MIA DIE VANDAAG 90 WORDT
Laatste dagje in Afrika. Het was super maar we zijn ook heel blij om naar huis te keren en ons gewone leven terug op te pikken.
Wij zijn op dit ogenblik in het Protea Hotel Courtyard . Vier jaar geleden verbleven we hier tien dagen toen mijn rug het begeven had. De verzekering nam toen het verblijf voor haar rekening. We hadden dan ook nooit gedacht om hier nog terug te keren want dit is hier echt iets voor zakenmensen of HEEL begoede klasse. Maar in Lusaka zag Jan dat je langs Booking.com kon reserveren aan een heel voordelige prijs en de zaak was rap beklonken. Donderdagnamiddag mochten ze ons verwachten (dachten we toen nog).
De spoorwegen dachten er anders over en om STIPT tien over twee vrijdagochtend stonden we gelaarsd en gespoord op het perron van Dar Es Salaam. Jessica en nog een Duits meisje namen we mee op sleeptouw. Gelukkig hadden zij een sim-kaart waarmee we konden telefoneren naar het hotel. Het hotel hier heeft een eigen taxidienst. Half drie kwam er al iemand naar ons toe die ons meeloodste naar een volumewagen met opschrift "Protea Hotels" en met AIRCO binnenin!!. Je moet weten dat het hier nog tien graden warmer is dan in Zambia. Wou hij de twee meisjes meenemen en afzetten aan hun hotelletje? Hij wou! Nog even bij de bank stoppen want Jessica had geld nodig om ons terug te betalen. Onze supervisor/ chauffeur begeleidde haar mee naar de bank. We voelden ons super safe. Leuk detail! De meisjes geraakten niet onmiddellijk binnen. Onze chauffeur stapte terug uit en bleef mee aanbellen tot ze binnen waren. Dar Es Salaam is een grootstad en dus vooral 's nachts heel onveilig, hun hotel was nu echt ook niet gelegen in de meest leuke buurt. Een warme knuffel van Jessica voor haar "reddende engelen" (dat zei ze toch) en wij verder naar ons hotel!
Toen de dame achter de balie ons zag binnen komen wreef ze vier keer haar ogen uit en niet van de slaap. Ze was er niet helemaal gerust in, dat was duidelijk. Assepoester kwam binnen met een ergens opgescharrelde vriend. Twee rugzakken waaruit bottinnen bengelden, ik mijn haar dat ondertussen stro geworden was zoveel mogelijk onder m'n hoedje gestopt, waterflessen in ons hand .... Ze vreesde duidelijk haar ontslag als ze ons binnen liet maar er stond zwart op wit dat we gereserveerd hadden. Dus zij voorop naar de (airco) kamer. Daar begon ze een hele uitleg te doen. De schotel met fruit en pralines met folie erover mochten we opeten. De drank in de ijskast moesten we wel betalen, dat drukte ze wel vier keer op ons hart tijdens de rondleiding. Ze wees ons de kast en toonde hoe je daar je kleding kon leggen of hangen. Ze nam de snoepjes uit het bed en het "sleep well" kaartje, legde dit op het nachtkastje en toonde hoe je de lakens weg vouwde om erin te kruipen. Zagen wij er nu zo uit alsof we nog nooit een kast of bed gezien hadden? Toen Jan even later riep vanuit de douche: "Kom eens kijken naar dat water!" werd ons al meer duidelijk. Het was erger dan dat Moorke Pek zou douchen!
ZIE T' EM GAAN ZIE T 'EM GAAN ...... MET Z'N BADSLOEFKES AAN .......
Na een douche en een paar uurtjes rust waren we meer Sneeuwwitje en de prins (ongeveer toch, je maakt ervan wat je wil)! Ondertussen zijn we het hier best gewoon, het kost ons geen moeite!!!!
In ons hotel staat een boom waarvan de vruchten HEEEEL groot zijn, de fenessihboom. Die vruchten worden geschild en dan gekookt. Best je hele familie uitnodigen (die zijn sowieso met velen), want anders eet je een hele maand hetzelfde...
Vanmorgen zijn we nog efkes naar de Kivukoni-vismarkt geweest. Een heel rokerige bedoening... en de hygiënische voorschriften zijn er erg beperkt volgens mij...
We werden door deze gast direct aangesproken voor een babbeltje. Sympathieke kerel! Dat kan je niet van iedereen zeggen. Tijdens het filmen werd ik door iemand aangesproken: GO AWAY! Dat laat aan duidelijkheid niks te wensen over... Maar dat is echt een uitzondering op de regel!
Ziezo, klaar is Kees! Of liever: de inktvis...
Het bezoek aan de vismarkt was echt wel onze laatste activiteit!
Over enkele uurtjes vertrekken we terug naar het thuisfront. Morgenvroeg rond halfacht zijn we opnieuw in de "beschaafde" wereld. Afrika, we zullen je missen! De eenvoud van de mensen, hun ongecompliceerd zijn, hun spontaneïteit, de vreugde om het allerkleinste... het zijn dingen die niet meer vanzelfsprekend zijn in onze westerse wereld!
De armoede, vooral in Oost-Zambia waar ons project in Tikondane zich situeert, is soms schrijnend. Er is weinig uitzicht op beterschap. De staat heeft geen geld om te investeren in landbouw, industrie, onderwijs,... en verkoopt dan maar de weinige bedrijven die winst maken aan buitenlandse -meestal Chinese- investeerders. Onlangs werden de kopermijnen zo verkocht. Wegens minder rendement werden nu 8000 (!!!) arbeiders ontslagen... Enig voordeel: de kopermijnen zijn de grootste verbruikers van elektriciteit en dus zijn er nu minder "cuts". Maar daar liggen de meeste mensen echt niet wakker van!
Het was verheugend vast te stellen dat de inwoners van Tikondane een aantal zaken toch hebben opgepikt. Zo composteren ze nu wel degelijk wat de opbrengst ten goede komt en ze kweken nu ook duiven, kippen en konijnen. Sommigen hebben hier nu ook een klein handeltje mee opgezet wat de inkomsten ten goede komt... Want met de 100 Kwacha (= 9 dollar!!!) die de mensen hier maandelijks verdienen in Tiko loop je echt niet ver... En werk je niet in Tiko dan zit je helemaal zonder job en dus zonder inkomsten. Probeer maar eens te overleven!!!
Jullie steun heeft in elk geval nieuwe mogelijkheden geopend voor Tiko. Bedankt daarvoor en we gaan zeker op de ingeslagen weg verder!!!
GROETJES VAN ONS ALLEBEI en bedankt voor het lezen en reageren!!!
We gaan ons verblijf stilaan afronden. Bussen en treinen zijn hier verplicht om nooit op de geplande dag of uur te vertrekken. We vermoeden dat de chauffeurs een bonus krijgen als ze laatst vertrekken. Daarom zijn we al aan het inpakken en nemen we van iedereen afscheid. Voor hoelang? We gaan er geen datum opplakken.
Wat gaan we het meest missen? De sfeer! De mensen zijn super goedlachs. Altijd plezier! Nooit gezeur! En de kinderen? Ook al is er maar één klein schommeltje, ze staan netjes in rij te wachten tot het hun beurt is. Moet daar een volwassene bijzijn om te bemiddelen? Helemaal niet. Ze spreken zelf af hoeveel keer ze schommelen en dan is het de beurt aan de volgende. De groten helpen de kleintjes erop. Hoe komt het toch dat dat niet lukt bij ons? Heb me voorgenomen om me niet te ergeren in de school als de kinderen voor onbenulligheden ruzie maken. Hoelang ga ik dat volhouden? We doen ons best.
Kleding nodig??
Echt geen overbodige luxe!
Stoere gast!
Een lap stof kan ook als kleed dienen.
Het verbaast me nog steeds hoe de mensen hier leven. Van bedden of matrassen is er nergens sprake (alleen bij ons in de kamers). Er liggen altijd wel strooien matjes binnen waarop ze liggen. De mensen staan hier op zoals ze gaan slapen, met dezelfde kleding, van pyjama's hebben ze nog nooit gehoord, nog minder van douches. Voor ons is dat vreemd, zij hebben nooit anders gekend.
Zo zien de duiventillen er uit die we hebben gekocht met geld van het project...
Gisterenvoormiddag hebben we duiven gebracht naar verschillende dorpen. In sommige dorpen loopt het project al, in andere wordt het nu opgestart. Mensen die vroeg zijn begonnen hebben al verschillende nesten gehad en verkopen aan mensen buiten hun dorp. Een belangrijke vorm van "ondernemerschap", absoluut noodzakelijk om wat meer geld binnen te brengen! En waar we nu zijn geweest hebben de mensen op korte termijn ook de kans op gezondere voeding en later op doorverkoop...
Hieronder wat beelden van de dorpjes waar we zijn langs geweest. Allemaal ver van de bewoonde wereld... maar ongelooflijk warme mensen!!!
Dak stuk? Wij hebben al een ladder!
De garage voor de ossenkar.
Hier worden de duiven uit de til gehaald voor transport. Precies een primitief vishengeltje waarmee dat gebeurt! Maar helemaal onschuldig, hoor!
En natuurlijk wordt er weer dolle pret gemaakt... met het nodige tonggerol...
We hebben 's namiddags nog effe rondgelopen in het naburig dorp om de diertjes te bekijken. De mensen van Tiko verzorgen echt hun dieren. De meesten hebben intussen konijnen (met geld voor het project gekocht), er zijn Guinese biggetjes in vele dorpen, kippen vind je intussen overal en ze lopen vrij rond... en in de meeste dorpen zijn er nu ook duiven.
Een deeltje van onze konijnen.
Ze verzorgen ze goed.
Onze geiten
"Onze" adder! Die was wel niet gepland maar zat ongevraagd bij ons binnen.
Bij ons in de keuken. Ze zijn maïs aan het stampen. Ze doen dat minutenlang. Daarna door de zeef en klaar voor gebruik.
Als de vrouwen blij zijn ... doen ze zo ... even met Doris een showke opvoeren!
Onderweg naar Edison was midden op de vlakte een afdak, veel te klein voor het aantal mensen dat zich had verzameld. Er werd gezongen en gedanst onder leiding van de priester. Een hemelsbreed verschil met onze Vlaamse missen... Ik heb nog net een filmke kunnen maken, want Edison met de zevenmijlslaarzen was al bijna uit het zicht verdwenen...
Dit is Edison. Hij werkt in de keuken. Een gouden man die super verlegen is. We kochten voor hem een uurwerk in Chipata. Waarom? Daar zit een heel verhaal aan vast. Onmogelijk te beschrijven wat hij deed als hij dat kreeg. Als dank moesten we mee naar zijn huis. Hij is 77 en loopt zo krom als een hark dus ik was heel gerust in het tempo. Maar hij vertrok als een haas. Ik heb drie kwartier achter hem aan gelopen, door het stof, veertig graden. Toen we daar aankwamen kwam de verrassing. Hij bracht een t-shirt naar buiten voor Jan als dank.
De Vlaamse leeuw in een nieuw pakje, verrassend... maar of het daarom ook meer indruk maakt???
Toch mooi hé!
Edisons keuken!
met kookvuur...
We zijn ook naar een naburig dorp geweest waar een pottenbakster woont. Ze maakt prachtige dingen, maar plastic heeft ook hier de markt veroverd en dus heeft ze nog nauwelijks een inkomen uit haar potten...
verzusteren
Tot voor enkele weken woonde hier ook een smid. Met heel primitieve middelen kon hij messen slijpen en metaal zodanig verhitten dat hij het kon bewerken. Niet te geloven!!! Zijn zoon gaat nu "de zaak" (zie fotootje, niet meer dan dat) verder zetten...
Veel kijk- en leesplezier! Wij beginnen morgen aan de volgende busreis en tweedaagse treinreis van Kapiri Mposhi naar onze eindbestemming Dar Es Salaam...
